Kautamaan Puasa jeung Syarat Wajib Puasa Ramadhan
اَلسَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَكَاتُهُ
اَلْحَمْدُ ِللّٰهِ الَّذِيْ أَنْعَمَنَا بِنِعْمَةِ اْلإِيْمَانِ وَاْلإِسْلاَمِ. وَنُصَلِّيْ وَنُسَلِّمُ عَلَى خَيْرِ اْلأَنَامِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى اٰلِهِ وَصَحْبِهِ أَجْمَعِيْنَ. أَمَّا بَعْدُ
Sadaya puji kagungan Gusti Alloh Nu Maha Ghofur, rasa syukur hayu urang sanggakeun ka Dzat Illahi Nu Maha Suci. Alhamdulillah urang sadaya masih dipasihan nikmat Iman sinareng Islam. Sholawat miwah salam muga-muga salamina dicurahkeun ka Kanjeng Nabi Muhammad Saw, miwah kulawargi sareng sahabatna, katut sadaya umatna dugi ka akhir zaman. Aamiin yaa robbal’alamiin.
Hadirin sadayana,
Puasa (shaum) sacara harfiah ngandung harti nahan diri. Sedengkeun pikeun syariat, nyaeta ngajauhan tina sagala anu matak ngabatalkeun kana puasa ku jalan ikhlas ka Alloh ٍShubhanahu wa ta’ala, ti mimiti terbitna panonpoe nepi ka surupna panonpoe. Puasa dina bulan Ramadhan téh wajib hukumna, sarta mangrupikeun rukun Islam anu ka-tilu.
Sakumaha pidawuh Alloh Swt. dina AlQuran Surah Al Baqarah /Surah ka-2 Ayat 183.:
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُوْنَۙ (البقرة : 183)
“Hai jalma-jalma anu ariman, diwajibkeun ka anjeun puasa sakumaha anu diwajibkeun ka jalma-jalma saacan maraneh, supaya maraneh jadi taqwa”.
(Al-Baqarah /2:183)
Para ulama seueur masihan katerangan ngeunaan hikmah puasa, contona: ningkatkeun budi pekerti, nimbulkeun kasadaran sareng welas asih ka fakir miskin, jalmi lemah anu teu tiasa nyumponan pangabutuh sadidinten, ngalatih jiwa raga, ningkatkeun kasehatan sareng sajabana.
Anu diuraikeun di luhur tangtu bener, sanajan teu gampang karasana ku saréréa. Hal ieu sabab lapar, haus, jeung sajabana alatan puasa teu salawasna ngingetkeun ka batur /kana kasangsaraan batur, malah bisa ngadorong maranéhna pikeun néangan jeung nyiapkeun rupa-rupa kadaharan dina beurang pikeun ngaleungitkeun rasa lapar jeung haus maranéhanana dina waktu buka puasa peutingna. Kitu deui, moal gampang pikeun sakabéh jalma anu puasa, yén puasa téh mantuan kaséhatan, sanajan dokter geus méré katerangan ilmiah, yén puasa memang bisa ngubaran sababaraha panyakit, tapi aya ogé panyakit nu teu ngidinan puasa. Upama nengetan parentah puasa dina bulan Ramadhan, mangka dina awal ayat 183 Surah AlBaqarah ieu Allah langsung nembongkeun parentah fardhu ka jalma mu’min.
Jalma anu iman bakal taat kana ngalaksanakeun parentah puasa kalawan sagemblengna /kalawan ikhlas hatena, sabab ngarasa kabutuhan jasmani jeung rohani mangrupa dua unsur dasar pikeun kahirupan manusa anu kudu dimekarkeun ku rupa-rupa latihan, sangkan bisa dimanfaatkeun pikeun hirup tengtrem jeung bagja di dunya jeung akherat.
Dina ayat 183 ieu Alloh ngawajibkeun puasa pikeun sakabéh jalma mukmin, sakumaha diwajibkeun ka jalma-jalma saacanna sangkan maranéhna jadi taqwa. Jadi, puasa téh penting pisan pikeun kahirupan jalma mukmin. Upama urang nalungtik rupa-rupa agama jeung kayakinan dina mangsa ieu, urang manggihan yén puasa téh salah sahiji ajaran umum pikeun nahan hawa nafsu jeung sajabana.
Paréntah puasa diturunkeun dina bulan Sya’ban taun kadua Hijriah, nalika Nabi Muhammad Saw mimiti ngawangun pamaréntahan anu berwibawa jeung nyusun masarakat anyar, bisa dirasakeun yén puasa téh kacida pentingna dina ngawangun manusa anu bisa narima sareng ngalaksanakeun tugas anu agung sareng suci.
(Al-Baqarah /2: 183)
Baca Juga: Contoh Kultum Ceramah Ramadhan Bahasa Sunda Tema Tawakkal
Lajeng, naon wae syarat wajib puasa?
Sateuacan ngabahas kana syaratna, hayu urang titenan heula naon nu jadi kautamaan tina puasa.
Salian puasa wajib dina bulan Ramadhan, aya ogé puasa sunnah anu ngabogaan kautamaan sorangan. Diantarana puasa sunnah dina bulan Rajab, puasa genep poe dina bulan Syawal, puasa Senen jeung Kemis, atawa puasa Daud.
KAUTAMAAN PUASA diantarana nyaeta:
1. Puasa téh mangrupakeun ibadah nu taya bandinganana
Sabda Rosulullah shallallahu ’alaihi wasallam ka Abu Umamah Al-Bahili radhiyallahu`anhu:
“Anjeun kudu hijrah, sabab eta teh ibadah anu taya bandinganana, kudu puasa sabab puasa teh ibadah anu taya bandinganana, kudu sujud anjeun sabab ku sujud anjeun sakali Allah bakal ngangkat darajat anjeun jeung ngahapus salah sahiji dosa anjeun”. [Hadist Riwayat An Nasa’i no.2220. Dishohehkun Al Albani dina Shoheh AnNasa’i].
2. Puasa bakal jadi syafa’at di hari kiamat
Sabda Rasulullah Shallallahu ’alaihi wasallam:
“Puasa sareng Al Qur’an, duanana nu bakal masihan syafa’at engke dina poe kiamat. Puasa ngadawuh: ‘Duh Gusti, abdi nyaram anjeunna tina tuang sareng nyalurkeun hawa napsuna, ku kituna mugi abdi kenging masihan syafa’at kanggo anjeunna’. Al Qur’an ngadawuh: ‘Duh Gusti, abdi nyegah anjeunna tina sare ti peuting, jadi ijinkeun abdi kenging masihan syafa’at pikeun anjeunna’. Alloh ngadawuh: ‘Lamun kitu sok bere manehna syafa’at”.
3. Pahala puasa Syawal sarua jeung puasa sataun pinuh.
Sabda Nabi Muhammad Shallallahu ‘alaihi wasallam:
“Sing saha jalma anu puasa Ramadhan tuluy diteruskeun ku puasa genep poe di bulan Syawal, maka manehna bakal meunang pahala puasa salila sataun”.
SYARAT WAJIB PUASA, aya 4:
1. Islam
2. Berakal
Dawuhan Rasulullah Shallallahu ‘alaihi wasallam:
“Geus diangkat kalam tina tilu golongan: tina nu gélo nepi ka sadar, tina saré nepi ka hudang, jeung tina budak leutik nepi ka baligh”. [Soheh Al-Jaami’ish Shaghiir 3514, Hadist At-Tirmidzi (II/102/693)]
3. Baligh
Tandana baligh nyaéta:
1. Ihtilam, nyaéta kaluarna mani dina kaayaan sadar atawa nalika ngimpi
2. Tumuwuhna bulu kelamin
3. Dua tanda anu khusus pikeun awéwé nyaéta haid sareng kakandungan.
Sawatara fuqoha (ahli fiqih) nyebutkeun yén budak anu umurna geus umur tujuh taun dititah puasa saupama geus mampuh, sakumaha maranehna diparéntahkeun pikeun sholat. Umpama manehna parantos yuswa 10 taun sareng manehna ninggalkeun kana eta perkara – padahal manehna mampuh, maka manehna kudu di siksa (di siksa dina harti siksaan anu hampang saperti di cepret, anu teu matak ninggalkeun tapak/cacad kana awakna). (Tingali dina Al Mawsu’ah Al Fiqhiyah, 2/ 9916)
Dumasar kana pamadegan ieu, disarankeun pikeun ngalatih barudak di handapeun umur sapuluh pikeun puasa. Sanajan kitu, ieu teu wajib jeung teu beungbeurat anak. Wallohu a’lam bishowab.
4. Nyaho kana wajibna puasa
Hadirin sadayana,
Mung sakitu nu tiasa kadugikeun dina kasempatan kultum ieu, mudah-mudahan ageung mangfaatna kanggo urang sadaya. Haturnuhun kana perhatosanana hapunten anu kasuhun tina sagala rupi kalepatan sareng kakiranganana. Sadaya kasaen eta ti gusti Alloh, atuh sadaya kalepatan eta kalepatan ti pribadi sim kuring nyalira.
Wallahul muwaffiq ila aqwamithariq, wallahu a’lamu bis shawab.
وَالسَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَكَاتُهُ
